آرامگاه خواجه مراد مشهد

تاریخچه : آرامگاه خواجه مراد مشهد در جاده مشهد – تهران، سه کیلومتر که از خواجه اباصلت می گذریم، به آرامگاه خواجه مراد می رسیم. به دلیل اینکه به کرامات وی سخت مومن و پای بند بودند مردم ایشان را لقب خواجه مراد نامیدند.

هرثمه بن اعین مشهور به خواجه مراد از یاران امام رضا(ع) بودند. مقبره ایشان در 14 کیلومتری جنوب شرقی مشهد در بلندیهای مشرف بر بینالود قرار گرفته است. حاج محمد علی درویش ملقب به نور علیشاه این محل را در زمان معاصر ساخته و تحت مراقبت و حفاظت خود قرارداده و همچنین آنجا را تعمیرات نموده است.

 شیخ بهایی با این کار موجبات رفاه مسافرین و زائرین امام رضا (ع) را فراهم آورد. این بنا اکنون توسط اداره اوقاف و امور خیریه خراسان اداره می شود. وفات ایشان در سال 210 هجری قمری بوده است.

گنبد این بنا هرمی شکل است و بصورت پنج ضلعی می باشد که با شیروانی پوشیده شده است. اصل بنا اتاقی 4 در 30/4 متر است و اطراف آن اتاقهایی برای استراحت مسافرین در نظر گرفته شده است و اطراف محوطه آن نیز برای مسافران استفاده می شود. این مقبره دارای ایوانی با آیینه کاری و دو گل دسته کم ارتفاع با کاشیکاری می باشد.

برای رفتن به آرامگاه خواجه مراد از مسیر فرعی جاده بهشت رضا مشهد یک انشعاب به سمت دست راست جاده جدا می شود که با قرار گرفتن در این مسیر به سمت این کوههای زیبا حرکت می کنید. محوطه آرامگاه خواجه مراد، مجهز به رستوران، سرویس بهداشتی و اتاق هایی برای اقامت مسافران و زائرین می باشد. در اولین ورودی آرامگاه بازارچه ای است که در آن سوغات به ویژه صنایع دستی مشهد را به فروش می رسانند. اگر قصد خرید صنایع سنگی و خصوصاً دیگچه و دیزی سنگی را دارید، اینجا مکان را نیز بازدید نمایید.

در کنار آرامگاه وی که در کمرگاه ساکت و دور افتاده کوه قرار دارد چشمه آبی است، ایوان داخل آرامگاه به همت متولی خواجه اباصلت آینه کاری شده است و بر پیشانی بنا به کاشی نوشته شده مقبره شریفه هرثمه بن اعین مشهور به خواجه مراد که در سنه 210 وفات یافته اند.

آدرس : خراسان رضوی - 14کیلومتری جنوب شرقی مشهد در بلندیهای مشرف بر بینالود

فاصله زمانی تا مشهد : 20 دقیقه بدون ترافیک

فاصله مکانی تا مرکز مشهد : ۱۷٫۸ کیلومتر

منبع : نشاط آوران

برج رادکان مشهد

تاریخچه : برج رادکان توس اثر ریاضی دان، ستاره شناس و دانشمند بزرگ ایرانی، خواجه نصیرالدین توسی است. برج رادکان مشهد یا گنبد رادکان بر روی دشت میان توس و رادکان سایه افکنده و همتای دیگر آن در کردکوی وجود دارد که به رادکان غربی مشهور است. این بنا از آثار قرن هفتم هجری قمری است.

برخی تصور می کنند برج رادکان، آرامگاه یکی از ایلخانیان است تنها برجی است که توانایی تعیین چهار فصل، سال کبیسه و آغاز نوروز را دارد.

برج رادکان مشهد دارای گنبد مخروطی شکل است و ارتفاع این برج ۳۵ متر، قطر داخلی‌اش ۱۴ متر و قطر خارجی آن ۲۰ متر می‌باشد. منظر بیرونی بنا تا ارتفاع ۵/۲ متری به شکل ۱۲ ضلعی و از آن جا تا زیر گنبد به صورت ۳۶ ترک نیم ستونی ساخته شده‌است. ساختمان آن احتمالاً در سال ۶۰۷ قمری به پایان رسیده‌ است. این برج به ۱۲ دیوار خشتی بیرونی با پهنا و بلندی پایه گذاری شده که برج را به ۱۲ بخش ۳۰ درجه‌ای تقسیم می کند و هر دیواره ۳۰ درجه از زاویه افق را دربر می‌گیرد، دو در دیوار مقابل هم ساخته شده و بر دیواره ۳۶۵ ترک نی ستونی وجود دارد که برج را به ۳۶ ترک ۱۰ درجه‌ای تقسیم کرده‌ است.

زیباترین قسمت برج رادکان در بخش فوقانی آن قرار دارد، که عبارت از دو ردیف قطار بندی و دو کتیبه کوفی و پهلوی است که در میان تزئینات آجرکاری و گچ بری که نام بانی و تاریخ ساخت بر آن نوشته شده‌ است. طرح داخلی گنبد رادکان مدور و دارای نمایی ساده و اندود گچ و آهک است. در تمام بدنه بنا آجر و ملات گچ و آهک بکار رفته‌ است.

 این برج دو ورودی دارد و یکی از آنها رو به ویرانه‌های عمارتی باز می‌شود که اعتماد السلطنه احتمال داده است که مسجد جامع شهر بوده باشد. این بنا در گذر زمان آسیب دیده بود، به طوری که قسمت فوقانی سردر و گنبد داخلی تقریبا خراب شده بود. از این رو، در سال ۱۳۴۶ شمسی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران آن را مرمت کرد.

آدرس : خراسان رضوی - شهرستان چناران

فاصله زمانی تا مشهد : 1 ساعت و 2 دقیقه بدون ترافیک

فاصله مکانی تا مرکز مشهد : ۷۰ کیلومتر

منبع : نشاط آوران

غار مغان مشهد

تاریخچه : غار مغان در ۳۵ کیلومتری شهر مشهد و در جنوب روستای مغان واقع شده‌است. قدمت این غار را بر اساس مدارک موجود و اکتشاف فسیلهای حلزونی در مسیرهای منتهی به غار، می توان صد میلیون سال پیش و یا دوره دوم زمین‌شناسی دانست که به علت وجود پرتگاه های خطرناک در غار مغان ورود به داخل آن بدون راهنما و ابزار مورد نیاز خطرناک است.

برای رسیدن به غار مغان باید از جاده کوهستانی پر پیچ و خمی که از سیدی و کوه خلج شروع می شود عبور کرد و پس از طی کردن روستاهای بسیار دیدنی مانند بالندر ، اردمه و خان رود به مغان می رسید. غار در انتهای روستا قرار دارد و دارای دو دهانه است . ارتفاع غار از سطح دریا 2910 متر است. غار دارای شیب پایین است و ستونهای آهکی فراوانی دارد.

در غار چشمه ها و چاه ها و راهروهای زیادی وجود دارد که در صورت عدم علامت گذاری و طناب کشی به گم شدن حتمی بازدید کنندگان منتهی می شود. درون غار بوسیله چاه ها به سه طبقه تقسیم شده است. ارتفاع بعضی از چاه ها تا 25 متر است. غار در بیشتر مکان ها مرطوب و لغزنده است.

روستای مغان در عرض جغرافیایی 34 و8 و36 و طول جغرافیای 82 و 22 و 59 و ارتفاع 1768 متر از سطح دریا و در 28 کیلومتری جنوب غربی مشهد قرار دارد. از روستای مغان پس از طی کوچه هایی دو کیلو متری به چشمه می رسیم که محل اتراق و ابتدای پیاده روی به سمت غار است.

عرض ورودی در ابتدا 19 متر است و ارتفاع آن در شروع 4 و تا 12 متر ادامه دارد . در فاصله 110 متری به استلاکمیت دو قلو می رسیم . در فاصله 120 متری از ابتدای غار با تنگه ای به عرض 4 متر روبرو می شویم در غرب به ابتدای تالار دوم می رسیم تالار اول با طول 246 متر و عرض بین 11 تا 33متر و ارتفاع حدود 9 متر است و بزرگترین تالار در غارهای استان است. تالار دوم به طول 29 متر و عرض 10 متر و ارتفاع 7متر است.

بعد از یک سر بالایی  به دو سوراخ غربی و جنوب غربی به طول 19 متر می رسیم که به تالار سوم منتهی می شود البته مسیر غربی بهتر و ساده تر است . تالار سوم 12 متر طول ، 7متر عرض و 6 متر ارتفاع دارد . در مقابلش یک صخره 5متری و یک راه گربه رو در سمت راست دیده می شود سپس به تالار چهارم می رسیم که 23 متر طول ، 8 متر عرض و 6 متر ارتفاع دارد . بعد از طی حدود 23 متر به یک دو راهی می رسیم که طول هر کدام 17 متر است. با عبور از این مسیر به یک تالار زیبا می رسیم که داخل آن یک برکه به عمق 20 تا 40 سانتیمتر و ابعاد 5×4 متر می باشد که آب آن غیر قابل شرب است.

برای پیمودن غار مغان 2 تا 2.5 ساعت زمان لازم داریم. رسیدن به دهانه غار از روستا 1.5 ساعت طول می کشد و برگشت حدود یک ساعت است. در 20 کیلومتر آخر مسیر که منتهی به روستای مغان می باشد جاده ی خاکی خوبی است و با هر ماشینی می توان این مسیر را پیمود. مسیر حرکت تا روستا خشک است ولی روستای مغان یک روستای زیبا ، سرسبز و خوش آب و هوا می باشد. برای بازدید از درون غار حداکثر دو ساعت زمان لازم داریم. بهترین زمان برای بازدید از غار بهار و تابستان و پاییز می باشد. بدلیل جذابیت بیش از حد این غار به شما پیشنهاد میکنیم در تور مشهد شرکت نمایید و از این غار زیبا و دیدنی بازدید کنید.

ویژگیهای غار مغان

غار از یک دهنه دو قلو تشکیل شده که به وسیله ستونی در وسط از هم جدا شده و به یک جا ختم می شود. هوای داخل غار در فصل های گرم ، خنک تر از بیرون است که داشتن یک لباس گرم لازم است . با پیشروی در تالار اصلی و ادامه دادن مسیر به مکانی می رسیم که باید یک صعود را به صورت نیم دایره انجام داد . از یک راهرو باریک گذشته تا به آخرین تالار غار که برکه ای کم عمق دارد برسیم این آخرین تالار غار است و می توان از کنار این برکه تراورس کرد و به طرف دیگرش رسید، در آنجا راهرو باریکی است که با عبور سینه خیز از آن به یک سه راهی می رسیم . راه دست راست شکاف باریکی است که در صورت ادامه دادن به قدری باریک می شود که امکان عبور از آن نیست و دو طرف دیواره به یکدیگر می رسند و دو راه دیگر بن بست است. با توجه به زیبایی این غار اگر در تور مشهد شرکت کردید حتما از این غار زیبا بازدید نمایید.

آدرس : خراسان رضوی - 40 کیلومتری مشهد

فاصله زمانی تا مشهد : 1 ساعت و 16 دقیقه بدون ترافیک

فاصله مکانی تا مرکز مشهد : ۴۳٫۷ کیلومتر

منبع : نشاط آوران

آرامگاه شیخ طبرسی

تاریخچه : آرامگاه شیخ طبرسی در سال 53 شمسی دارای بارگاه بود. این مزار بعدها به مرور زمان تخریب شد و در طرح توسعه میدان حرم مطهر تنها همان مزار شیخ باقی ماند. بعدها در سال 1370 طی اجرای طرح زیرگذر، قبر سیمانی شیخ طبرسی با طرحی کارشناسی و تشریفات خاص به فاصله 200 متر به محل فعلی انتقال یافت.

شیخ طبرسى از علماى بزرگ شیعه و مفسر قرآن در سده هاى پنجم و ششم قمرى است. شیخ طبرسى صاحب چند تفسیر بر قرآن کریم است که از آن میان تفسیر مجمع البیان وى شهرت بیشترى دارد. مزار وی در فلکه شمالی در محوطه باغ رضوان واقع شده و خیابان مجاور آرامگاه وی از قدیم بنام خیابان طبرسی نامیده می شود.

آرامگاه شیخ طبرسی به صورت پلکانی در سه طبقه ساخته شده است. شیخ طبرسی متولد سال 548 هجری قمری صاحب تفسیر مجمع البیان است. شیخ در سال 523 هجری قمرى از مشهد به سبزوار رفت و در سال 548 که معاصر فتنه قوم ترکمان غز در خراسان بوده در گذشت، یا به دست آن قوم مهاجم کشته شده است، به همین دلیل در بعضى منابع از وى با عنوان شهید هم یاد شده است.

با توجه به وجود مدفن شیخ در قبرستان قتلگاه، پس از احداث خیابان شمالى حرم خیابان مزبور به نام «طبرسى» نامگذارى شده که یکى از خیابانهاى مهم و مرکز شهر مشهد است. باغ رضوان ضمن توسعه حریم حرم در سال 1370 تخریب شد اما قبر شیخ طبرسی با تزریق بتن بر اطراف آن جا به جا و بناى جدیدى براى آن ساخته شده است. اینک مقبره شیخ طبرسى در فضاى شمالى حرم واقع در ابتداى خیابان طبرسى بر جا و محترم است. چهار آرامگاه که نزدیک حرم امام رضا هستند یعنی در همان صحن حرم و در ضلع های شمالی و شرق و… قرار دارند عبارتند از : آرامگاه حر عاملی (شمال شرقی صحن انقلاب ), پیر پالان دوز (ضلع شمالی حرم) , آرامگاه شیخ بهایی (بین صحن امام و آزادی) , آرامگاه شیخ طبرسی (باغ رضوان)

شیخ طبرسی در آغاز جوانی در مشهد سرگرم تحصیلات بوده و سالهای متمادی در رشته های مختلف علمی و فنون تفسیری مانند فقه، حدیث و رجال، ادبیات و لغت از محضر اساتید بزرگی مانند ابو على طوسى، فرزند شیخ الطائفه، شیخ طوسى‏ – حسن بن حسین، جد شیخ منتجب الدین صاحب کتاب فهرست‏ – موفق الدین بکرآبادى‏ – ابوالحسن، عبیدالله بیهقى‏ و شیخ جعفر دوریستى که از شاگردان شیخ مفید است، علومی آموخته است.

مراتب علمیش بیشتر از مکتب ابو علی طوسی (مفید ثانی) شیخ منتخب الدین رازی جدّ صاحب فهرست و ابوالوفای رازی می‌باشد. علامه امینی در شهداء الفضیله راجع به مقام علمیش می‌نویسد: (امین الاسلام معروف به شیخ طبرسی پرچمدار علم و آیت هدایت بود. وی از برجسته ترین زعمای دین و پیشوایان مذهب شیعه به شمار می‌آید. تفسیر وی به مجمع البیان به تنهائی کافیست که دریای فضل و تبحر علمی او را بنمایاند تفسیری که نور حقیقت می‌بارد و پرتوی دانش و بینش وحی الهی می‌تابد کتابی که هیچ کس از آن بی نیاز نتواند بود.

آدرس : خراسان رضوی - مشهد - حرم امام رضا (ع)، میدان شمالی باغ رضوان، مجاور خیابان طبرسی

فاصله زمانی تا مشهد : 10 دقیقه بدون ترافیک

فاصله مکانی تا مرکز مشهد : ۴٫۳ کیلومتر

منبع : نشاط آوران

مدرسه پریزاد مشهد

تاریخچه : مدرسه پریزاد از بناهای قرن نهم و از آثار باستانی عهد تیموریان می باشد و درجنوب غربی حرم مطهر و شمال غربی مسجد گوهرشاد واقع شده است و هم زمان با احداث مسجد گوهرشاد ساخته شد. این اثر در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۱۸ با شماره ثبت ۳۳۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

متولی مدرسه پریزاد زنی نیکوکار و خدمتکار گوهرشاد همسر شاهرخ میرزا بود. که در سال 823 هجری قمری احداث شده است. این مدرسه داخل مجموعه اماکن حرم مطهّر امام رضا (ع) قرار دارد و اکنون به عنوان یک یادگار تاریخی ـ اسلامی محافظت می شود.

فریزر جهانگرد انگلیسی درباره این مدرسه می نویسد:
مدرسه پریزاد خانم که بنای کوچکی است، این زن از ندیمه های گوهرشاد است و در همان زمان که خانم او مسجد گوهرشاد را می ساخت این مدرسه را بنا کرد و موقوفه برای آن قرار داد. بیست تا سی نفر طلبه در این مدرسه سکنی دارند. مدرسه پریزاد مشهد دارای چهار ایوان است و از دو طبقه تشکیل شده که شامل بیست و دو حجره است. هر حجره، دارای ایوانچه ای کوچک می باشد که با کاشی های کتیبه دار تزئین شده اند. صحن حیاط مدرسه بسیار کوچک است .

رنارد اکین باستان شناس انگلیسی در این باره می نویسد:
نماهای داخلی تجدید بنا شده اند. صحن کوچک حیاط مدرسه با ساختمانهای بلند اطراف آن احساس ترس ناشی از مکانهای بسته را در فرد می اندازد.
تمام قسمت های نمای داخل حیاط بخصوص بالای ایوانها و در ورودی با انواع کاشی های معرق و گچبری های زیبا پوشش داده شده است. از قسمتهای نفیس مدرسه، بالای در ورودی و دو سمت درِ ورودی است که با چهار تابلوی نفیس کاشی و آجر به صورت معقلی آرایش شده است.

بالای در مدرسه با خط ثلث زرد رنگ زیبایی با زمینه کاشی معرق لاجوری به تعمیر این بنا در دوره صفوی و پس از آن انجام شده است. اولین تعمیر در زمان شاه سلیمان توسط نجف قلی خان بیگلربیگی قندهار در سال 1091 هجری قمری انجام شده است. تعمیر دوم در سال 1345 ـ 1346 هجری شمسی توسط اداره اوقاف خراسان انجام شده است.

آخرین تعمیر توسط آستان قدس رضوی پس از پیروزی انقلاب اسلامی انجام شد که باعث بازسازی کلی بنا به علت فرسودگی بیش از حد آن بود.
این مدرسه بنا بر وقفنامه مفصل باقی مانده، املاک و مستغلات فراوانی دارا بوده که برخی از آنها به علت نوسازی ها و تغییرات کلی بافتِ قدیمی مشهد از بین رفته است. از شرایط مهم واقف این است که مدرسه منحصراً وقف فرزندان متولی و طلبه های زائر امام رضا (ع) شده است و کسی به جز این دو گروه نمی توانند از آن استفاده کنند.
قسمتی از موقوفات مدرسه عبارتند از: « دوازده سهم از میاه مزرعه ادک، تمامی کلی مزرعه چشمه اسلامیه، تمامی کل دوازده سهم مزرعه جرمق، مزار خواجه ربیع با تمام متعلقات آن» می باشد. مدرسه پریزاد قبلا در حاشیه بازار زنجیر قرار داشت و اکنون در مجموعه اماکن حرم مطهر جنب کفشداری دارالولایه قرار گرفته است.
این مدرسه چندین بار تعمیر اساسی شده است ولی هیچ وقت سازه اصلی آن تغییر نکرده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی با کمک آستان قدس رضوی در سال 1368 هجری شمسی باز سازی شد و اکنون مرکز پاسخگوئی به سؤالات دینی و اطلاع رسانی می باشد که شامل بخش های پاسخگویی به مسائل شرعی به صورت حضوری و تلفنی ، مشاوره دینی، حلقه های معرفت ،حرم شناسی، رایانه واطلاع رسانی است.  بازدید از این مدرسه به مسافران تور مشهد توصیه می شود.

آدرس : خراسان رضوی - مشهد - جنوب حرم مطهر - مقابل مدرسه دودر

فاصله زمانی تا مشهد : 10 دقیقه بدون ترافیک

فاصله مکانی تا مرکز مشهد : ۴٫۳ کیلومتر

منبع : نشاط آوران